Organizacja pozarządowa jest to podmiot niepowiązany z jakąkolwiek władzą państwową i niekorzystający z rządowej pomocy finansowej. Należy do niej dobrowolna grupa ludzi działająca w celu niekomercyjnym. Jej członkami są więc stowarzyszenia o charakterze pozarządowym, zrzeszenia narodowe czy też osoby fizyczne albo prawne. Organizacja ta działa na szczeblu narodowym albo międzynarodowym. Podstawą działalności organizacji pozarządowej są statuty, niemające charaktery umów międzynarodowych. Celem takiego podmiotu jest zaspokojenie czyiś potrzeb. Może on prowadzić działalność gospodarczą, jednak wszystkie możliwe zyski przekazywane są na dalszą działalność.
Rodzaje organizacji pozarządowych:
- wolontariackie,
- ekologiczne,
- wspólnotowe,
- obywatelskie,
- charytatywne,
- powołane przez sektor publiczny,
- powołane przez sektor prywatny,
- zawodowe.
Do organizacji pozarządowych zalicza się:
- związki zawodowe,
- organizacje religijne,
- stowarzyszenia zawodowe,
- fundacje,
- instytuty badawcze,
- stowarzyszenia parlamentarzystów,
- organizacje ochrony środowiska,
- stowarzyszenia zajmujące się ochroną praw człowieka,
- stowarzyszenia spółdzielcze,
- grupy kobiece oraz młodzieżowe.
Przykładem organizacji pozarządowej jest Czerwony Krzyż, Greenpeace, WWF, Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP, Polski Związek Działkowców czy Koło Gospodyń Wiejskich.
Według definicji organizacjami pozarządowymi mogą być jedynie podmioty niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Członkami organizacji mogą być osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, również fundacje i stowarzyszenia. A więc organizacjami pozarządowymi mogą być nie tylko podmioty posiadające osobowość prawne, lecz też jednostki, które jej nie posiadają (np. uczelniane organizacje studenckie, stowarzyszenia zwykłe). Aby określić, czy dana instytucji należy do sektora organizacji pozarządowych, trzeba zwrócić uwagę na dwie kwestie: czy dany podmiot ma komercyjny charakter i czy nie należy do sektora finansów publicznych.
Cele organizacji pozarządowych
Celem organizacji pozarządowych jest zaspokojenie pewnych potrzeb ludzkich. Są wsparciem dla osób, którym państwo nie pomogło. Według wielu ludzi jest to także tańszy sposób działania, a zarazem o wiele skuteczniejszy. Taki podmiot rozwiązuje często bardzo poważne problemy społeczne, łagodzi konflikty i zmniejsza napięcia w społeczeństwo. Dzięki nim każdy obywatel ma możliwość wypowiedzenia swojej opinii w danym temacie. Według społeczeństwa organizacje pozarządowe odgrywają niezwykle ważną rolę w każdym państwie. Ich działanie niesie ze sobą wiele korzyści dla społeczeństwa. Co ważne, powstają właśnie z jego inicjatywy tudzież inicjatywy jednostki. Są niekomercyjne i mogą działać na poziomie lokalnym, regionalnym, a nawet międzynarodowym.
Z czego utrzymują się organizacje pozarządowe?
Podmiot ten utrzymuje się przede wszystkim z różnego rodzaju darowizn, zarówno od osób fizycznych, jak i wsparcia ofiarowanego ze strony firm. Pomocy, udziela zarówno sektor publiczny, jak i osób prywatnych. Organizacje utrzymują się również ze składek członków, przedsiębiorczości społecznej, jak i fundraisingu.
Dlaczego ludzie chętnie stają się członkami takich organizacji?
Społeczeństwo chętnie angażuje się w działalność organizacji pozarządowych, między innymi po to, aby zadbać o środowisko i chronić przyrodę oraz innych ludzi. Ich motywacją jest często chęć pomocy zwłaszcza tym najbardziej potrzebującym, osobom starszym i dzieciom. Ponadto, uczestnictwo w takiej organizacji daje możliwość zwiększenia swojego doświadczenia i wzięcia udziały życiu społecznym. Daje też okazję to wpłynięcia na decyzje rządowe i pozyskania nowych kontaktów.